OEEشاخص اثربخشي كلي تجهيزات از مهمترین شاخصهای يك سازمان تولیدی محسوب ميشود. OEE یک شاخص اندازه گیری است که نشان دهنده چگونگی کار تجهیزات بوده و نه تنها بیانگر تعداد و تناژ محصولات تولید شده است بلکه نشان میدهد ماشین آلات چه زمانی را به صورت واقعی کار میکنند و چند درصد از محصولات تولید شده با کیفیت هستند. به همین دلیل OEE را شاخص سلامت تجهیزات نيز می دانند.
این معیار، درصد مدت زمانی که تولید به طور واقعی اثر بخش میباشد را مشخص میکند. نمره 100% در OEE به این معنی است که شما در سریعترین زمان ممکن و بدون توقف زمان، فقط محصولات ممتاز (محصولاتی که بدون دوباره کاری کیفیت استاندارد را دارا هستند) تولید می کنید. OEE بهترین معیار برای شناسایی ضایعات، محک زدن فرآیندها و بهبود بهره وری ماشین آلات تولیدی (به طور مثال حذف یا کاهش دورریزها) میباشد.
.
یکی از اهداف اصلی OEE کاهش و یا حذف مشکلاتی است که در دنیای صنعت به آن 6 زيان بزرگ گفته میشود و از شایعترین علل کاهش بهره وری تولید می باشد.
6 زيان بزرگ در 6 گروه که در اکثر کشورها رایج می باشد دسته بندی شده اند:
1. خرابی تجهیزات 2. راه اندازی و تنظیمات
3. توقفهای کوتاه 4. كاهش سرعت
5. ضایعات و دوباره کاری 6. کاهش بازده
اثربخشي كلي تجهيزات | شش زيان بزرگ پيشنهادي | شش اتلاف بزرگ سنتي |
اتلاف دسترس پذيري | توقفات برنامه ريزي نشده | خرابي تجهيز |
توقفات برنامه ريزي شده | راه اندازي و تنظيم |
اتلاف عملكرد | توقفات كوچك | اتلاف وقت و توقفات جزئي |
چرخه هاي آرام | سرعت كاهش يافته |
اتلاف كيفيت | ضايعات توليد | فرآيند معيوب |
ضايعات آغازين | بازده كاهش يافته |
OEE | زمان تماماً بهره ور | زمان ارزشمند عمليات |
OEEدارای 3 فاکتور است که هرکدام به نوعی از زیانها می پردازند. این سه فاکتور شامل دسترسی، عملکرد و کیفیت هستند:
1.دسترسپذیری: با در نظر گرفتن زمان توليد برنامه ريزي شده، توقفات برنامهریزیشده و برنامهریزینشده را حساب میکند. امتیاز ۱۰۰% دسترس پذيري به این معنی است که فرآیند شما همواره در 100 درصد زمان تولید برنامهریزیشده، بدون هيچگونه توقفي( چه توقف برنامه ريزي شده و چه نشده ) فعال بوده است.
دسترس پذيري برابر است با نسبت زمان اجرا به زمان برنامه ریزی شده برای تولید
دسترس پذيري = | زمان اجرا |
زمان توليد برنامه ريزي شده |
**زمان اجرا همان زمان برنامه ریزی شده برای تولید می باشد که توقف ها (برنامه ریزی شده و برنامه ریزی نشده) از آن کم شده است.
2.عملکرد: چرخههای آرام و توقفات کوچک را محاسبه میکند. امتیاز ۱۰۰% عملکرد به این معنی است که فرآیند، با حداکثر سرعت ممکن(بالاترين سرعت تئوري) به فعالیت میپردازد.
عملکرد برابر است با نسبت حاصل ضرب زمان ایده آل تولید در کل تولید به زمان اجرا
عملكرد = | زمان ايده آل توليد × كل توليد |
زمان اجرا |
*زمان ایده آل تولید: کوتاه ترین زمان برای تولید یک قطعه *کل تولید: تمام قطعات تولید شده شامل تمام قطعات سالم و معیوب
3. کیفیت: میزان قطعات معیوب را محاسبه میکند (همین طور قطعاتی که نیاز به دوبارهکاری دارند). امتیاز ۱۰۰% کیفیت به این معنی است که هیچ قطعه معیوبی وجود نداشته و فقط قطعات بینقص تولید ميشوند.
کیفیت برابر است با نسبت تعداد قطعات ممتاز به کل تولید
كيفيت = | تعداد قطعات ممتاز و بي نقص |
كل توليد |
قطعات ممتاز: تمام قطعات سالم و بي نقص بدون دوباره کاری **
در اكثر كارخانجات ايران سيستم پاداش ماهانه عموماً بر محور افزايش كميت توليد بنا نهاده شده كه دقيقاً منجر به يك فرهنگ غيركيفي و ايجاد توقعات كاذب در سازمان ميشود. ولي از آنجايي كه در شاخص OEE، فقط كميت توليد مدنظر قرار نگرفته و جنبه هاي مهم ديگر همچون كيفيت و سلامت تجهيزات نيز لحاظ ميشود، مي توان از آن به عنوان يك معيار جامع تر براي سيستم پاداش يا آكورد ماهانه بهره گيري نمود.
البته ذكر اين نكته نيز ضروريست كه با لحاظ نمودن شاخص OEE به عنوان مبناي پاداش دهي، به علت دخيل بودن واحدهاي مختلف در سه مقوله كيفيت، عملكرد و دسترس پذيري، بهتر است پاداش توليد نيز در بين واحدهاي مختلف توليدي و پشتيباني متناسب با ميزان تأثيرگذاري آنها بر روي بهره وري توليد سهم دهي شود چرا كه تمامي عملياتهاي پشتيباني و غيرتوليدي نيز همگي در خدمت توليد بوده و افزايش بهره وري كمي و كيفي توليد و همچنين بهبود شاخص OEE، نيازمند تلاش مضاعف و همكاري همه واحدها اعم از واحدهاي توليدي و پشتيباني ميباشد.
1. مقاله " اثربخشي كلي تجهيرات، سيستم جديد پاداش ماهيانه" از شركت "مشاوران تدبيرپرداز آويژه"
2. وبسايت خانه مهندسين صنايع http://iehouse.org
سياوش غلامي تحقيق و توسعه مجتمع فولاد گيلان |
کلیه حقوق این محتوا متعلق به کارخانجات نورد و لوله سمنان میباشد